« وی چت» و « وایبر » را بهتر بشناسیم !

آیا مسئولان امر بر ابعاد فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و امنیتی این شبکه ها آگاهند ؟

این روزها با هرکسی که برخورد می‌کنی ، از دوست و آشنا گرفته تا فامیل و همکار نزدیک ، شاید یکی از اولین سؤالاتی که بعد از سلام و احوال‌پرسی و در میانه خوش و بش‌های صمیمانه می‌پرسند، این باشد ؛ "عضو « وی چت هستی؟! »" ... منظورشان هم همان سرویس پیام رسانی برای تلفن های همراه است که به صورت صوتی و تصویری و متفاوت از دیگر سرویس ها عمل میکند؛ اگر عضو باشی که در لیست طرف مقابلت به اصطلاح "اد" می‌شوی و اگر هم عضو نباشی، با تعریف و تمجیدهای شوق‌آور پیشنهاد می‌دهند که برنامه‌اش را در گوشی‌ات نصب کنی!  حالا هم آنقدر فراگیر شده که وقتی در داخل مترو هستی یا تاکسی، جوانی را در حال چت کردن با فرد دیگری می‌بینی که البته شاید هم آن فرد مقابل را نشناسد و آن نور سبز رنگ دوست داشتنی خیلی‌ها ، چشمت را نوازش می‌کند و ناخود آگاه توجهت به آن جلب می‌شود! .  این موضوع از آنجا جالب‌تر می‌شود که این شبکه های اجتماعی نوپدید، آنقدر توانسته‌اند خود را در دل جوانان جا کنند که شاید بتوان گفت ، فیس بوک و امثال آن را پس زده‌اند.

 وی چت چیست ؟

وی چت « Wechat.com» یک سرویس پیام رسانی(چت) برای تلفن های همراه است که بدست «تنسنت» در چین ساخته شده و در سال 2011 عرضه شده است. این برنامه در آندروید ، آی فون ، بلک بری ، ویندوز فون ، و سیستم عامل های موبایل در دسترس است. وی‌چت بر روی شبکه های Wi-Fi، 2G، 3G، و 4Gپشتیبانی می‌شود. اپلیکیشن‌های پیام‌رسان فوری تحت موبایل امروز یکی از ابزارهای مهم زندگی افراد شده اند ؛ اپلیکیشن‌هایی که جایگزین سرویس‌های چت قدیمی مانند مسنجر یاهو و پیامک‌های تلفن‌همراه شده‌اند، زیرا هزینه پیامک دیگر معنا ندارد و هر فردی که ‌این اپلیکیشن‌ها را در گوشی هوشمند خود و به ‌اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند از همه انواع پیام‌ها در مبادله اطلاعات مورد نظر استفاده کند . اما نکته‌ اساسی در مورد این اپلیکیشن ، این است که از هیچ سیستم رمزگذاری برای اطلاعات کاربران استفاده نمی‌کند و گزارش‌های مختلفی نیز وجود دارد که باعث نگرانی کاربران نسبت به شنود مکالمات آنها می‌شود. تاکنون سرویس های پیام رسان مختلفی همچون واتز اپ ، وکسر ، آی ام او و یا لاین بوجود آمده و مورد توجه قرار گرفته ولی هر یک از آنها به خاطر یک ویژگی مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است ؛  اما « وی چت »  ابزاری است که با آن می توانید همه سرویس های مبتنی بر چت را داشته باشید آن هم در یک شبکه اجتماعی . در اصل وی چت باید یک شبکه اجتماعی و کاملا خصوصی باشد که با توجه به سرویس هایی که در آن گنجانده شده است  کاربران بتوانید به راحتی وازطرق مختلف با دوستان و اقوام خود درارتباط بوده  وگفتگو کنند ، اما تولید کنندگان و سیاستگذاران آن مقاصد اصلی تری را دنبال میکنند که با توجه به وی‍ژگی های نرم افزار  و ارائه میزبانی رایگان نیاز به هوشیاری بیشتری دارد .

]    برخی از ویژگی های WeChat   :

ü     امکان ارتباط صوتی و تصویری با کاربران فعال آن در سرتاسر جهان « . گفته شده بیش از 600 میلیون کابر فعال دارد .

ü      امکان ارسال پیام رایگان یا تماس تصویری با مخاطب چه بر اساس شماره تلفن و چه بر اساس آیدی  WeChat

ü     امکان اشتراک گذاری لحظات خود با «آپلود عکس هایتان »

ü     امکان کامنت گذاری

ü     امکان برقراری گپ دو نفره صوتی و تصویری

ü     امکان تشکیل گروه های کاربران و چت گروهی GPS

ü     ماندگاری و  در دسترس بودن همیشگی پیام ها

ü     امکان استفاده از شکلک های متنوع و . . .

ü     قابلیت گذاشتن پست و استاتوس و همچنین لایک

ü     امکان فرستادن تصویر و ویدئو

ü     قابلیت جستجوی افراد نزدیک با GPS.

ü     امکان دسترسی به چت روم های محلی براساس موقعیت .

بسیاری از کارشناسان معتقدند که فناوری‌های جدید مانند شمشیر دو لبه‌ای هستند که از سویی نعمت تلقی می‌شوند و از سوی دیگر نقمت! مشکل آنجاست که پیش از آنکه فرهنگ استفاده از این فناوری‌ها و شیوه صحیح بهره‌گیری از آنها در بین مردم جا بیفتد، به سرعت جذابیت آنها چشم مردم و به خصوص جوانان را پر می‌کند ؛ به گونه‌ای که روز به روز شاهد آسیب‌های اجتماعی جبران‌ناپذیر ناشی از استفاده نامناسب از این فناوری‌ها مخصوصاً شبکه‌های اجتماعی نوپدید هستیم . از رقابت برای خودنمایی در این شبکه‌ها تا پخش شدن عکس‌های خصوصی و گسترش فساد و عادی شدن آن برای افراد به ویژه جوانان!

شاید یکی از دلایل جذابیت نرم‌افزار "وی چت" این باشد که تمام دارندگان تلفن همراه با استفاده از این نرم افزار می‌توانند با کسانی که در این مجموعه عضو هستند، چت کنند و انواع عکس های خود را در عرض چند ثانیه در آنجا به نمایش بگذارند. یکی دیگر از این موارد به ظاهر جذاب، چت گروهی و فرستادن "صوت" است ؛ این در حالی است که کاربران در این مجموعه به تمام عکس های هم‌گروه‌‌های خود دسترسی دارند و این خود یک هشدار است ، به خصوص برای دختران و زنان جوان که در این میان آسیب‌پذیرتر از سایر گروه‌های اجتماعی هستند. این نگرانی ها وقتی جدی تر می شود که این نرم افزار از هیچ سیستم رمزگذاری برای اطلاعات کاربران خود استفاده نمی‌کند! عموماً در این‌گونه پایگاه‌ها چیزی به نام حریم خصوصی مفهوم خود را از دست داده است؛ کافی است کسی کمتر اطلاعاتی داشته باشد تا صفحه دیگری را هک کند و اطلاعات مخفی او را به دست آورد . به گزارش گاردین ، یک فعال حقوق بشر به نام هو جیا ( Hu Jia) به دلیل شنود چت‌ها و تماس‌هایش از طریق «وی چت» بازداشت شده بود؛ او سه سال از عمر خود را در زندان‌های چین گذراند.

]    برخی یافته ها در علل گرایش به چت‌روم ؟

1.     کارکرد غالب چت برای کاربران ایرانی جنبه فراغتی و سرگرم کننده داشته که در اشکال مثبت و منفی تسهیل کننده و جبران کننده نیازهای ارتباطی آنها در دنیای واقعی است.گمنامی، سرعت ارتباط و سیال بودن از جمله علل گرایش به چت است که در روابط جنسیتی و دوستیابی جوانان پیامدهایی به دنبال دارد.که محملی برای جستجو و ارضای کنجکاوی‌های آنان فراهم می‌آورد.

 2.     اگرچه در فضای چت ، مرزبندی‌های جنسیتی روز به روز ضعیف‌تر می‌شود، اما با این حال در بیشتر موارد جذابیتهای جنسیتی در روابط دنیای مجازی بیش از پیش حایز اهمیت است.بدیهی است ؛ مجاورت طولانی با فضای مجازی می‌تواند به فرهنگ‌پذیری یک طرفه و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزشها نیز انجامیده و با تقویت پدیده جهانی شدن تعلقات ملی و سنتی کابران را تحت تاثیر قرار دهد.

 3.     چت کردن در فضای مجازی، مشارکت عاطفی با غلبه احساسات را جایگزین مشارکت سیاسی و معاشرت رو در روی اجتماعی کرده و نوعی رابطه غیرحقیقی را بر فضای مناسبات میان افراد حاکم کرده است.و این رابطه غیرحقیقی پیامدهایی چون کاهش سرمایه‌های اجتماعی، انزوا و بریدگی از مشارکتهای محسوس و عینی را در بر داشته است.

 4.     در نمونه‌های تحقیقی بدست آمده از چند کافی نت ، مشخص شد :

*71 درصد از جوانان 15 تا 30 سال یک بار چت کردن را امتحان کرده‌اند.75 درصد چت کنندگان گفته‌اند که در چت کردن نقشهای متقاوتی را بازی می‌کنند که سهم پسران در ارایه نقش غیرواقعی و تصویری نادرست از خود 89 درصد و سهم دختران 11درصد بوده است.

*پسران بیش از دختران مایل به گپ همزمان با بیش از دو یا چند فرد غیرهمجنس بوده و تبحر و مهارت آنان در چت کردن ، بیش از دختران است.بیشتر پسرها با آگاهی از وابستگی عاطفی در دختران تلاش می‌کنند که ارتباط خود با آنها را تا مرز آنچه حقیقتاً به دنبال آن هستند، تعقیب کنند.ولی دخترها اغلب با وسواس و دقت بیشتری دوستی و رابطه پا برجا با یک فرد غیرهمجنس را مدنظر دارند.

             *    فضای غالب در محیط چت‌روم‌ها، گفتگوهای دوستانه جوانان غیرهمجنس است که با نیت ارضای کنجکاوی، آشنایی، سرگرمی، شیطنت و ماجراجویی است.

*     بیش از 50 درصد از کاربران چت‌روم‌ها گفته‌اند بیشتر دوست دارند با افراد متنوع و ناشناس چت کنند و کمتر از یک سوم تمایل خود را به افراد آشنا بیان داشته‌اند.

*    پسرها ترس و نگرانی کمتری از کنترلها و شناسایی‌های غیرمحسوس در خلال چت کردن داشته‌اند.در عین حال دختران نسل جدید نسبت به مادر و مادربزرگشان برونگرا تر شده و به راحتی از خود و زندگی خصوصی‌شان حرف می‌زنند، بررسی پیام‌های مبادله شده در چت‌روم‌های ایرانی از تناقض، ابراز احساسات ناپسند و.... حکایت دارد.

نرم‌افزا‌رهای جدید، بسیار آثار جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته وباید بدانیم دشمن پشت آنها است و باید خطرات استفاده نادرست از این فضای مجازی آموزش داده شود تا شاهد گسترش آسیب‌هایی مثل ترویج روابط خارج از قاعده میان دختر و پسر نباشیم.وقتی ما به طور آشکار می‌دانیم که دشمن درصدد است تا با گسترش چنین شبکه‌هایی، تلاش برای گسترش بی‌بند و باری و اباحه‌گری در جامعه را دنبال می کند . بدیهی است تا زمانی که این شرایط حاکم است ، فیس‌بوک نیز نباید رفع فیلتر شود . چرا که در عمل اینگونه شبکه‌ها باعث عادی‌سازی روابط نامشروع می‌شود و اصالت خانواده را متزلزل می‌کند و آثار منفی مثل حیازدایی و ترویج اباحی‌گری را به دنبال دارد و باید جلوی گسترش و استفاده نا آگاهانه چنین شبکه‌هایی را گرفت.

]    نرم افزار « وایبر » چیست؟

 وایبر یک اپلیکیشن است که توسط شرکتی به همین نام به صورت رایگان تولید می شود. با استفاده از این نرم افزار می توانید با دوستان خود که این اپلیکیشن را نصب کرده و به اینترنت متصل هستند به صورت رایگان  تماس تلفنی و پیامکی داشته باشید. البته این اپلیکیشن رو به گسترش برای گوشی های همراه هوشمند است که با استفاده از شبکه های بی سیم 3G کار می کند.وایبر از رابط کاربری جذابی بهره می برد و صدای مطلوب آن در برقرای تماس صوتی باعث شده تا بیش از 140 میلیون کاربر را به خود اختصاص دهد. جالب است بدانید کاربران این نرم افزار ماهانه بیش از 6 میلیارد پیامک   ارسال می کنند.  وایبر میدیا ؛ شرکتی مستقر در اسرائیل است که مراکز توسعه ای در بلاروس، و قبرس دارد. این شرکت را تلمن مارکو، کارآفرین اسرائیلی- آمریکایی، دانش آموخته علوم کامپیوتر دانشگاه تل آویو و عضو سابق نیروهای دفاعی اسرائیل تاسیس کرده است.جالب است بدانید که تالمون مارکو به مدت چهار سال در ارتش اسرائیل سابقه خدمت دارد و همچنین به عنوان مدیر اجرایی بخش اطلاعات در هسته مرکزی ارتش فعالیت داشته است. وی در زمینه تولید جاسوس افزارها ، ویروس‌های دانلود کننده اطلاعات و برنامه‌ های هک از سابقه طولانی برخوردار است ، که از جمله این برنامه‌ها می‌توان بهiMesh – Bandoo اشاره کرد.

]     وی چت و وایبر دو نرم افزار مورد استفاده فرقه‌های ضاله ، ضد انقلاب و جاسوسی :

عوامل برخی گروه ها ، گروهک ها و فرقه ها ؛ همزمان با پیشرفت تکنولوژی راه های ارتباطی خود با اعضاء را تغییر داده اند.

تهران پرس گزارش میدهد : عوامل انجمن حجتیه نوین که این روزها به شدت در حال فعال شدن هستند برای ارتباط با عوامل خود و همچنین پخش کردن نظرات خود ، این بار به سراغ تلفن های همراه رفته اند و با استفاده از نرم افزارهای"وی چت" و "وایبر" و برخی نرم افزارهای مشابه نظیر"کیک" (kik) و ... که بعنوان شبکه های اجتماعی تحت تلفن همراه فعال هستند،ضمن ایجاد ارتباط با یکدیگر از طریق تشکیل گروه های مختلف به اشاعه تفکرات انحرافی خود نیز دراین فضا می پردازند. گزارش خبرنگار سراج24 حاکی از آن است که  : این روزها (ع ی) سرکرده فکری انجمن حجتیه نوین که در حال گذراندن دوران تبعید خود در یکی از مناطق نزدیک اصفهان است توهمات فکری خود و عقابد انحرافی اش را از طریق نزدیکان خود و بوسیله این نرم افزارهای تلفن همراه در حال نشر دادن است. به تازگی ارتش مصر استفاده سربازان از نرم افزار "وایبر" را به علت سوء استفاده جاسوسی رژیم صهیونیستی از آن، ممنوع کرده است؛ زیرا هدف این شرکت صهیونیستی از راه اندازی این نرم افزار رایگان سودآوری یا آگهی نیست ، بلکه جاسوسی از کاربران است. "عرب تایمز" به نقل از مطبوعات مصر نوشت : سیاست این شرکت «جمع آوری و استفاده از اطلاعات» است . در فرم عضویت آن آمده : این نرم افزار ؛ فایل صوتی مفصلی از مکالمه هر تماسی از همه تلفن ها و شبکه ها بدست می آورد تا درک بهتری از عملکرد شبکه و جزئیات آن از نظر تعداد مکالمه های کاربران و مکان های تماس و زمان مکالمه ها و نوع شبکه استفاده شده، داشته باشد.ولی معمولا کاربران بدون اینکه جزئیات فرم درخواست عضویت را به دقت بخوانند ، آن را تایید می کنند.  این شرکت این اقدام را اینگونه توجیه کرده است که به دنبال اطلاع از هر مشکل فنی و بهبود خدمات یا دلایل امنیتی عمومی است ؛ ولی این شرکت فایل مکالمه های ضبط شده را به مدت سی ماه نگه داشته و در اختیار مزدوران قرار می دهد.

]    سکوت مسئولان چه موقع شکسته می‌شود؟!

پشت پرده همه این ابزارها و سوء استفاده‌های فراگیر از کاربران ایرانی ، ضعف سیستم‌های مخابراتی ایرانی است؛
تفاوت نمی‌کند محل این شرکت‌ها در قلب دره سیلیکون آمریکا باشد یا پشت دیوار چین یا در جزیره ژاپن؛ مهم این است که هر کس در هر کجای جهان اراده کند می‌تواند بر فضای مجازی ما تأثیرگذار باشد و از این نمد ، برای خود کلاهی بدوزد و به قوانین کشورمان دهن کجی کند . حالا چه برای کسب درآمد باشد یا تأثیر گذاری بر ارزشهای فرهنگی و معنوی ملت و یا جاسوسی !  . مع الوصف باید گفت شاید غلبه غیر واقعی ؛ نگاه اقتصادی و درآمد زایی به مقوله ارتباطات موجب شده است فرهنگ و ضرورت پاسداشت و حفظ ارزشهای این ملت بزرگ مورد بی مهری و غفلت جدی قرار گیرد . توجه کنید : که یک کارشناس فضای مجازی و عضو سابق کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ( کارگروه فیلترینگ) می‌گوید: ایرانی‌ها چهارمین تأمین‌کننده درآمدهای وی چت هستند . این بدان معنی است که حتی با نگاه اقتصادی نیز میتوان به بومی کردن و توسعه اینگونه فن آوری های نوین ارتباطی پرداخت . لذا ؛ پر واضح است که باید زیرساخت های مخابراتی برای ابزارهای ایرانی مزیت‌ساز باشد، نه ابزارهای غیر ایرانی و جلوی خروج سرمایه‌های ملی و فرصت های شغلی گسترده را نیز باید گرفت. ظاهراً هنوز تکلیف مسئولان دولتی از شورای عالی فضای مجازی گرفته تا وزارتخانه های متکفل فرهنگ و ارتباطات ، با شبکه‌های اجتماعی تلفن های همراه و اینترنتی مانند "فیس بوک" روشن نشده ؛ چرا که از سویی برخی از این شبکه‌ها که طرفداران زیادی هم پیدا کرده ، فیلتر است و از سویی دیگر ، برخی از مسئولان عالی رتبه دولتی از عضویت خود در این شبکه ها اظهار رضایت می‌کنند. اگرچه در چند روز گذشته فصل جدید « برنامه کافه سئوال شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران » با اجرای خوب خانم «مژده لواسانی» به طرح باید ها و نباید ها در خصوص برنامه های ماهواره ای و  شبکه های اجتماعی اختصاص یافته است و امیدواریم سنگ بنای خوبی برای افزایش آگاهی عمومی مردم عزیز و موجب شناخت بیشتر مسئولین ذی ربط برای اقدامات تکمیلی اثر بخش باشد . براستی آیا وقت آن نرسیده که مراجع مسئول ، هشدار‌های لازم در راستای آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی جدید را به مردم بدهند و نظارت جامع تری را اعمال کنند ؟!  باید خانواده‌‌ها را هوشیار و آگاه ساخت که نظارت بیشتری بر فرزندان خود داشته باشند تا تبعات منفی این شبکه‌ها، گریبانگیر آنها نشود . در شرایطی که گسترش شبکه‌های نوظهور اجتماعی به صورت لحظه‌ای صورت می‌گیرد و منتظر تصمیم‌گیری متولیان فرهنگی و فنی هم نمی‌ایستد ، باید دید که مسئولان مستقیم و غیرمستقیم این حوزه ، چه زمانی در برابر سؤال‌ها و اما و اگرهای هشدار دهنده این پدیده‌ها، سکوت را می‌شکنند و اقدام عملی و منطقی انجام می‌دهند؟! آیا اینگونه هشدارها در شرایط سکوت مسئولان حوزه زیرساختی و سیاستگزاری و نیز متولیان فرهنگی ، کارساز خواهد بود ! ؟.

]    نکته پایانی :

مدل چرخه سرمایه اینگونه شرکت ها نا معلوم است ! ظاهراً تبلیغات یا هیچ منبع درآمدی ندارند !

سوال این است :

 این گونه  برنامه های به ظاهر پر فایده و جذاب ،با چه هدفی ؛ به صورت کاملاً سهل و آسان و رایگان در اختیار صدها میلیون کاربر در نقاط مختلف جهان قرار گرفته است ؟

 بدون شک تولید و در اختیار گرفتن فن آوری های پیشرفته ای مانند سامانه های «‍C.4.I  » که به راحتی با چینش و تحلیل ( هماهنگی ها و شباهت های متنوع موضوعی ، زمانی ، جغرافیایی و . . . ) میلیاردها کلمات بکار رفته درگفتگوها و پیامک های کاربران این شبکه ها ، قادرند ؛ اطلاعات ذی قیمتی از علایق ، دلبستگی ها و ارزش های فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و . . .  افراد ، جوامع و ملت های مختلف را در کوتاهترین زمان ممکن ارائه می دهد ؛ از اهداف شوم زیاده خواهان جهانی ، همچون امریکای مستکبر است تا با تولید اینگونه نرم افزارهای جذاب سیطره اطلاعاتی خود را گسترش دهند .

 ساده انگاری است اگر به نیت پلید استکبار جهانی توجه نکرده  و کمترین اعتمادی داشته باشیم .

                                                                                                                            پایان